Σωσίβια που συλλεχτηκαν στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου ξεβράστηκαν στο χριστουγεννιάτικο δέντρο της Πλατείας Συντάγματος
Το κείμενο που μοιράστηκε στην πλατεία στυντάγματος:
Πώς θα σου φαινόταν η ιδέα να μάζευες ένα βράδυ τα πράγματά σου, ό,τι μπορούσες να σηκώσεις, ό,τι μπορούσες να χωρέσεις στη βαλίτσα σου, και να το βάλεις στα πόδια μαζί με τα παιδιά σου για να γλιτώσεις; Να μπεις σε καραβάνια πεζοπόρων στα τυφλά, να δώσεις στους δουλέμπορους -αν έχεις βέβαια τη δυνατότητα- ό,τι σου ζητήσουν για να σε βγάλουν από την εμπόλεμη ζώνη, για να αποφύγεις τα μπλόκα του καθενός που πολεμά για να καταλάβει την εξουσία, για να βγεις από τη χώρα, να φτάσεις σε κάποιο λιμάνι, να βρεις μια σάπια βάρκα να περάσεις απέναντι, κι ας μη τα καταφέρεις ποτέ… Τα τελευταία χρόνια, αυτή είναι η πραγματικότητα εκατομμυρίων ανθρώπων. Μάλιστα, οι περισσότεροι απ’ αυτούς ουδέποτε είχαν φανταστεί πως θα τους έβρισκε ένα τέτοιο κακό.
Μόνο στο μυαλό κάποιων ακροδεξιών φασιστών ή θρησκευάμενων ένας άνθρωπος θα σηκωνόταν να παρατήσει τον τόπο του, τα υπάρχοντά του, όλη του τη ζωή που έχτιζε για χρόνια, για κάποιον άλλο λόγο πέραν του να σώσει την οικογένεια και τη ζωή του.
Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι η φιλευσπλαχνία, ο ανθρωπισμός, η αγάπη για τον άγνωστο πλησίον είναι αρετές. Και από τότε που φούντωσε η προσφυγική κρίση (ας μην ξεχνούμε ότι αυτό το δράμα παίζεται χρόνια τώρα, μονάχα σε μικρότερους αριθμούς) δεν είδαμε μόνο φασίστες να ουρλιάζουν, πολιτικάντηδες να σπεκουλάρουν, δυναμικούς επιχειρηματίες να κάνουν επενδύσεις σε φορτιστές κινητών και να χρεώνουν 5 ευρώ τη φόρτιση˙ είδαμε να απλώνεται και ένα χέρι βοήθειας. Είδαμε κόσμο να βάζει σπίτι του τους αποδιωγμένους, να προσφέρει από το υστέρημά του, να κάνει βάρδιες, να βγάζει πράγματα από τις ντουλάπες του… Όχι πάρα πολύ κόσμο, αλλά περισσότερο απ’ αυτόν που θα περίμενε κανείς μέσα στον ελληνικό κοινωνικό ζόφο.
Είναι, όμως, άλλο πράγμα η καλοσύνη και άλλο η συνείδηση. Οι άνθρωποι αυτοί, άλλοι απ’ το Αφγανιστάν και το Μαγκρέμπ, άλλοι από τη Μ. Ανατολή, δεν σηκώθηκαν να φύγουν απ’ τα σπίτια τους γιατί τους έπληξε κάποια τεράστια φυσική καταστροφή. Έφυγανείτε γιατί τους έδιωξε ο πόλεμος είτε γιατί τους έδιωξαν οι συνέπειες του πολέμου. Και ο πόλεμος δεν είναι κάποια φυσική καταστροφή. Οι ίδιοι διεθνείς παίχτες που πρωταγωνιστούν σε ό,τι έχει συμβεί τα τελευταία 50 χρόνια στην Ελλάδα, πρωταγωνιστούν σε όλες τις παγκόσμιες συρράξεις. Και, όπως πάντα, στις μάχες συμφερόντων και επιρροής, εκτός από τις μεγάλες δυνάμεις (ΗΠΑ, ΕΕ, ΝΑΤΟ, Ρωσία, πετρελαϊκές εταιρείες, καρτέλ όπλων), τον ρόλο τους έχουν πάντοτε και οι εγχώριες δυνάμεις: ένοπλο παπαδαριό, φιλόδοξες κλίκες εξουσίας, συνασπισμοί ντόπιων καπιταλιστών. Όλοι εκεί για να πάρουν μερίδιο από τις σάρκες των κοινωνιών σε διάλυση.
Σε περιόδους παγκόσμιας κρίσης ο κόσμος ξαναμοιράζεται. Η «Συρία», το «Αφγανιστάν» δεν είναι παρά ενδεικτικά σημεία στον χάρτη όπου η μοιρασιά ξεκίνησε. Ποιος μπορεί να μαντέψει ποια θα είναι τα επόμενα hot spots της μοιρασιάς, ποιος νομίζει ότι είναι στην απ’ έξω; Κι αν η μια πλευρά του νομίσματος γεμίζει απ’ τις εικόνες των διωγμένων προσφύγων εξαιτίας των πολέμων, η άλλη πλευρά γεμίζει εδώ και χρόνια απ’ τις εικόνες των μεταναστών. Εκείνων που εκδιώχθηκαν από τη χώρα τους εξαιτίας ενός άλλου είδους πολέμου που διεξάγει το κεφάλαιο εναντίον του παγκόσμιου προλεταριά- του, καταληστεύοντας τις πλουτοπαραγωγικές πηγές κάθε χώρας, υποτιμώντας και εκμεταλλευόμενο την εργασιακή δύναμη των κατοίκων του λεγόμενου “τρίτου κόσμου”, υποστηρίζοντας δικτατορικά και αυταρχικά καθεστώτα που εξασφαλίζουν την ύπαρξη άπειρων, φθηνών και πειθαρχημένων εργατικών χεριών για να παράξουν τα προϊόντα που θα γεμίσουν τις αγορές των ανεπτυγμένων χωρών.
Όταν, λοιπόν, αντιπαραβάλουμε τη συνείδηση στην καλοσύνη εννοούμε τούτο: ανάμεσα σε εμάς που ζούμε εδώ και σε αυτούς που έρχονται εδώ, υπάρχει μια κοινότητα. Είμαστε αυτοί που πάντοτε την πληρώνουμε στις μοιρασιές και τις μάχες των ιμπεριαλισμών. Είμαστε αυτοί που, με μισθούς πείνας ή δίχως δουλειά και μέλλον, φεύγουμε μετανάστες ή γινό- μαστε πρόσφυγες, είμαστε αυτοί που υποδέχονται πρόσφυγες ή μετανάστες, είμαστε αυτοί που πεθαίνουν στους δικούς του πολέμους. Άλλοτε είμαστε οι μεν, άλλοτε οι δε. Αλλά από τη στιγμή που βρισκόμαστε όλοι στον ίδιο τόπο, γεννιέται και μια δεύτερη κοινότητα: ακόμα και όσοι πρόσφυγες ήταν «καλοπιασμένοι» πριν φύγουν, τώρα είναι όλοι τους το ίδιο: οι προλετάριοι του κόσμου. Εργάτες όπως εμείς που, χωρίς καθημερινή δουλειά και μεροκάματο, είναι αδύνατο να ζήσουν. Αυτή την κοινότητα οφείλουμε να αξιολογήσουμε: Γιατί τοκεφάλαιο με το ένα χέρι διώχνει τον κόσμο από τα σπίτια του και με το άλλο τον χρησιμοποιεί για να υποτιμήσει το κόστος της εργασίας εκεί όπου αυτός θα καταλήξει. Όσο πιο παράνομοι, όσο πιο κυνηγημένοι είναι οι άνθρωποι που ρισκάρουν τη ζωή τους για να φτάσουν εδώ, τόσο πιο χαμηλά θα πέσουν τα μεροκάματα˙ όσο πιο εύκολα γκετοποιηθούν τόσο ευκολότερα θα στραφούν στο παπαδαριό σε αντικαθρέφτισμα του παράλληλου εκφασισμού των ντόπιων.
Και τι μπορεί να γίνει, τι μπορούμε να κάνουμε μπροστά στην πλημμυρίδα; Λίγα είναι η αλήθεια, αλλά όχι ασήμαντα.
- Να εκβιάσουμε το κράτος να ανταποκριθεί στις άμεσες ανάγκες διαβίωσης και στην εξασφάλιση του δικαιώματος μετακίνησης προσφύγων και μεταναστών. Να συμμετέχουμε σε κινητοποιήσεις, να συγκρουστούμε, να διαδώσουμε παντού την απαίτηση ο μηχανισμός που διαχειρίζεται τμήμα του δημόσιου πλούτου και υποδομών να κάνει αυτά που πρέ- πει σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
- Να ενταχθούμε και να δώσουμε δυνάμεις σε αυτοοργανωμένες δομές που προσφέρουν αλληλεγγύη. Δημόσια κτίρια πρέπει να καταληφθούν και να γίνουν ξενώνες, δομές σίτισης και περίθαλψης να ενισχυθούν και να δημιουργηθούν νέες. Κι όχι μόνο για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, αλλά και για τον καθένα που ανήκει στην τάξη μας και βρίσκεται υπό αυτές τις συνθήκες. Γιατί, ακόμα κι αν υποβάλλουμε στο κράτος στον πιο δυνατό εκβιασμό, αυτός δεν θα αποφέρει παρά ψίχουλα. Μόνον στα χέρια της κοινωνίας μπορεί να αποδώσει ο δημόσιος πλούτος και η διαχείρισή του.
- Να αρνηθούμε έμπρακτα τον διαχωρισμό μεταξύ προσφύγων και μεταναστών που προωθεί η κυριαρχία. Γνωρίζουμε καλά πως η ένταξη ενός μέρους μιας κοινωνικής ομάδας σε ένα προνομιακό πεδίο δημιουργεί διαχωρισμούς, που στόχο έχουν τη διάσπαση των καταπιεσμένων και τον αλληλοσπαραγμό τους. Γι’ αυτό ο λόγος μας, αν και πρέπει να αναγνωρίζει τις επιμέρους περιπτώσεις, πρέπει παράλληλα να απορρίπτει και την επιλεκτική διάκριση ανάμεσα σε μετανάστες και πρόσφυγες. Πρέπει να ξεσκεπάζει την πραγματική φύση του καπιταλισμού ως “πολεμική συνθήκη”, κατά την οποία, είτε με σφαίρες είτε με την υποτίμηση της εργατικής δύναμης, το κεφάλαιο και το κράτος ξεριζώνουν ανθρώπους από τους τόπους τους και τους μετατρέπουν σε στρατιές έτοιμων προς εκμετάλλευση μεταναστών/προσφύγων.
- Να πολεμήσουμε κάθε φωνή που θέλει να διχάσει ντόπιους και πρόσφυγες/μετανάστες. Η φάμπρικα του φασισμού και των φονταμενταλιστών (ανεξαρτήτως θρησκευτικού δόγματος) είναι αυτή που δίνει τα εργαλεία στους ιμπεριαλισμούς και στα διεθνή καπιταλιστικά συμφέροντα να δημιουργούν κολάσεις όπως αυτή της Συρίας. Ποιος άραγε δεν μπορεί να αντιληφθεί τι θα γίνει αν οι κραυγές της ξενοφοβίας κυριαρχήσουν; Ποιος αμφιβάλει ότι, αν η σημερινή υστερία για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες κυριαρχήσει, δεν θα στραφεί ευθύς αμέσως σε τμήματα των ντόπιων; Τι ιδεολογίες άραγε έχουν τα καθεστώτα από τα οποία φεύγουν αυτές οι μάζες; Πόσο φιλεύσπλαχνοι και ελεήμονες γίνονται οι παπάδες μόλις αποκτήσουν τη δύναμη των όπλων;
Δεν θέλουμε να χαλάσουμε τη γιορτινή διάθεση κανενός. Ωστόσο, δεν μας πολυνοιάζει κι αν το κάνουμε. Το πρόβλημα είναι άμεσο και θα οξυνθεί ακόμα περισσότερο. Κι αν η ιστορία επαναληφθεί, τότε θα πρέπει να αναμένουμε ότι ο καπιταλισμός θα φέρει έναν πόλεμο μεγαλύτερο από τις τοπικές συρράξεις. Αυτό που μετράει τώρα είναι να σταματήσουν οι εκατόμβες των πνιγμένων, να δοθεί κάθε βοήθεια επιβίωσης στους ανθρώπους της τάξης μας που θαλασσοπνίγονται. Αύριο θα μετρήσουν κι άλλα: όπως το αν θα καταφέρουμε, ντόπιοι και μετανάστες μαζί, να παλέψουμε τους κοινούς εχθρούς, να βάλουμε τις βάσεις για να πάψει ο φαύλος κύκλος πολέμων και προσφυγιάς, φτώχειας και πλούτου, ντόπιων και μεταναστών. Αν και αυτά μας περιμένουν από αύριο, ας αρχίσουμε να τα σκεφτόμαστε από σήμερα.
Τα σωσίβια έχουν συλλεχθεί από διάφορα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Δεν γνωρίζουμε αν αυτοί που τα φόραγαν επέζησαν ή όχι.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, καλό είναι να τα φυλάξει κανείς. Δεν είναι ότι είμαστε καταστροφολόγοι˙ μια απλή ανάγνωση των σχολικών βιβλίων της επίσημης ελληνικής ιστορίας αρκεί για να μας δείξει ότι ο ζόφος της μετανάστευσης και της προσφυγιάς βρισκόταν -και θα βρεθεί ξανά- στο κατώφλι μας. Κανείς δεν ξέρει πότε θα χρειαστεί μια νέα μοιρασιά ισχύος σε αυτό το οικόπεδο του παγκόσμιου χάρτη.
Γι’ αυτό, ένα σωσίβιο είναι πάντοτε χρήσιμο.